فیلم کوتاه «سور بز»
سعید زمانیان
فیلمنامهی سور بز دربارهی کودکی است که در زندگی با یک فقدان بزرگ روبهرو میشود و به شیوهی خودش با آن کنار میآید.
ایدهی اولیهی این فیلمنامه از یک خاطرهی کهنه در دوران کودکیام سرچشمه گرفت و آغشته به عنصر خیال و روایت سینمایی شد.
همهی ما در زندگی تجربیاتی داریم که میتوانند دستمایهی اولیهی یک اثر قرار گیرند. البته فکر میکنم گذشت زمان کمک میکند تا شما بتوانید با نگاهی موشکافانه و به دور از هیجانات و احساسات لحظهای یک حادثه را تحلیل و بررسی کنید.
در رابطه با فیلم سور بز موضوع پرداختن به رابطهی ترومای کودکی و مرگ آگاهی به عنوان یک حقیقت و تاثیر رفتارهای جمعی ناآگاهانه و خشونت بار بر کودک، اهمیت پیدا کرد.
سوال اینجاست که کودکان در چه سنی مرگ را درک میکنند؟
روانشناسان معتقدند که کودک خردسال، بدون در نظر گرفتن اینکه از لحاظ نظری توانایی درک مرگ را دارد یا نه، اصل مطلب را درمییابد.
بر اساس تحقیقات، کودک از دوسالگی میتواند خود را از محیط متمایز کند و زنده را از غیرزنده تشخیص دهد. همین طور که کودک میان آگاهی و ناآگاهی و میان خواب و بیداری در نوسان است، برداشتی از این دو وضعیت پیدا میکند. چیزی که در مورد کابوس دیدن و ناگهانی برخواستن کودک را به وحشت میاندازد نیستی است. چون کودک ابتدا از طریق خواب با مفهوم مرگ آشنا میشود و حالت خواب نزدیکترین تجربهی کودک به عدم هشیاری است و تنها سرنخی است که کودک در دست دارد تا معنای مرگ را دریابد. بسیاری از درمانگران بالینی معتقدند ترس از مرگ عامل مهم بیخوابی در کودکان و بزرگسالان است.
از طرفی دیگر، همانطور که میدانید آیین و اسطوره قدمتی به اندازهی عمر انسان دارد. اما در جوامع توسعهیافتهی بشری سعی شده است تا جای ممکن اجرای این مراسمها شکلی متناسب با فرهنگ امروزی جامعه بگیرد.
در این فیلمنامه تلاش میشود با نگاهی روانکاوانه به یک رفتار اجتماعی به ظاهر کماهمیت، ساده و روزمره پرداخته شود که ممکن است در هرکودکی ایجاد تروما کند و او را در سال های پیشِ رو با بحرانهای متعدد روحی و روانی روبهرو کند. عمیقاً معتقدم بچهها هیچوقت هیچچیز را فراموش نمیکنند!
فیلم سور بز در مورد یک نمونه از همین تروماهای دوران کودکی است که بر اساس یک رفتار نا آگاهانه اجتماعی رنگ آیین، اسطوره و تاریخ گرفته و در منطقه خاورمیانه تبدیل به یک تجربه مشترک تلخ انسانی در کودکی همه ما شده است. و شاید ریشه این همه خشم،نفرت و خشونت.
تولید فیلم و ایجاد پرسش، برای من یک تجربهی شخصی و بازی لذتبخش است و من از همهی عوامل و بازیگرانام، که در طول این پروژهی سخت من را تحمل و همراهی کردند، سپاسگزارم حتما که بدون حضور تک تک شان امروز چیزی برای ارائه وجود نداشت.